VR bij behandeling voor depressie

Behandelingen richten zich voornamelijk op het verminderen van negatieve gevoelens, of negatief affect. Echter, het verlies aan ervaren positieve gevoelens, of positief affect, is een belangrijk symptoom van depressie en is geassocieerd met een slechtere prognose, hogere kans op suïcide, en een hogere kans op depressieve klachten in de toekomst. Het gebrek aan positief affect, ook wel anhedonie genoemd, blijkt samen te hangen met een disregulatie van het beloningssysteem. Onderzoek laat zien dat het direct aanspreken van het beloningssysteem effectiever was in zowel het toenemen van positief affect als verminderen van negatief effect, in vergelijking met behandeling ‘as usual’. Een nieuwe behandeling met het herstel van positief affect als focus zou daarom veelbelovend kunnen zijn.

De VR-Moodboost
Bij GGZ Delfland hebben wij samen met cliënten, behandelaren, het Amsterdam UMC en het UMCG een VR interventie ontwikkeld met een focus op herstel van positief effect; de VR-Moodboost. In deze interventie worden cliënten met een depressie blootgesteld aan positieve virtuele, interactieve omgevingen zoals het bezoeken van een festival, samen sporten, fotograferen in het park of knuffelen met huisdieren.

Cliënten kunnen hun eigen virtuele activiteiten kiezen, waardoor de behandeling voor ieder op maat gemaakt kan worden. De behandelaar helpt de cliënt om weer positieve gevoelens te kunnen en durven ervaren. Vervolgens wordt de vertaalslag gemaakt van de virtuele wereld naar het dagelijks leven van de cliënt, door doelen te formuleren voor activiteiten die hij/zij in de komende week kan gaan uitvoeren, om ook in die activiteiten stap voor stap weer positieve gevoelens te kunnen ervaren. In de behandeling komen diverse elementen terug met betrekking tot het stimuleren van het beloningssysteem, het labelen van affect, en de kracht van imaginatie. De behandeling bestaat uit 12 sessies en thuisopdrachten.

Het onderzoek
VR-moodboost wordt nu onderzocht in een pilot studie bij 10 adolescenten (15-23 jaar) met een depressieve stoornis. Wanneer er positieve resultaten worden gezien, zal vervolgd worden met een RCT waarbij de VR-Moodboost wordt vergeleken met CGT voor depressie bij adolescenten en volwassenen.

Onderzoekers
GGZ Delfland: Nancy Kramer Freher, promovenda; Martine van Bennekom, Anika Bexkens
Amsterdam UMC: Claudi Bockting
UMCG: Wim Veling