VR-SOAP
VR-SOAP is een behandeling gericht op het sociaal functioneren van mensen met een psychose. SOAP staat voor Sociale Activiteiten en Participatie. VR-SOAP biedt verschillende modules aan die bijdragen aan het verbeteren van de hoeveelheid en kwaliteit van de sociale contacten, vrijetijdsactiviteiten en de participatie aan de samenleving.
Mensen die een psychose hebben gehad kunnen moeilijkheden ervaren in sociaal contact. Zo zijn over het algemeen hun sociale netwerken kleiner, nemen ze minder vaak deel aan vrijetijdsactiviteiten en lopen ze vaker vast in werk/studie. Huidige behandelingen hebben slechts een matig effect op het sociaal functioneren. Virtual reality (VR) heeft een groot potentieel om de behandeling van sociale interactie te verbeteren. In VR-SOAP kunnen mensen op een veilige, maar tegelijkertijd realistische manier oefenen met allerlei sociale situaties om zo te werken aan herstel.
Gepersonaliseerde behandeling
De behandeling bestaat uit vijf modules:
1) Motivatie & plezier (negatieve symptomen)
2) Anderen begrijpen (sociale cognitie problemen)
3) Vertrouwen & veiligheid (paranoïde ideatie & sociale angst)
4) Zelfbeeld (verminderd zelfvertrouwen & zelfstigma
5) Omgaan met anderen (moeilijkheden in de communicatie en interactie).
Op basis van de persoonlijke oorzaken van de moeilijkheden in de sociale interactie en doelen, worden twee modules uigekozen. Iedere behandeling sluit af met module 5 waarin het geleerde samenkomt. Centraal staat het oefenen met allerlei dagelijkse sociale situaties; hoe begin je bijvoorbeeld een gesprek of hoe nodig je een vriend(in) uit om iets leuks te gaan doen? Concreet bestaat de behandeling uit 14 wekelijkse sessies.
Onderzoek
In 2022 zijn we gestart met het gerandomiseerde effect onderzoek, gefinancierd door een subsidie van ZonMw. We werken in dit project samen met UCP, GGZ Drenthe, Dimence, Mentrum, en Altrecht. In totaal zullen 116 mensen met een DSM-5 diagnose in het psychosespectrum (18-40 jaar) geïncludeerd worden. Deelnemers volgen VR-SOAP of VRelax. VRelax is een VR tool om te leren ontspannen. In de RCT zal onderzocht worden wat het effect van VR-SOAP en VRelax is op de sociale contacten, vrijetijdsactiviteiten en de participatie aan de samenleving.
Pilotstudie
Vijf deelnemers en drie therapeuten hebben meegedaan aan de VR-SOAP pilot studie. Hier hebben we de haalbaarheid en acceptatie van VR-SOAP onderzocht. Daarnaast is er input gevraagd voor verbeteringen van VR-SOAP.
Deelnemers en therapeuten gaven aan dat de behandeling acceptabel en zeer relevant is voor jongvolwassenen die een psychose hebben of hebben gehad. Zij vertelden het prettig te vinden een behandeling te krijgen waarin zij aan hun persoonlijke sociale doelen konden werken. Dit was ook terug te zien in de enquête die we hebben afgenomen bij de deelnemers.
Therapeuten gaven daarnaast aan het leuk te vinden met VR te werken en benadrukten het belang van sociaal functioneren als behandeldoel.
