Het was voor mij best wel spannend om zelf de Virtual Reality agressiepreventie training (VRAPT) te ondergaan. Tegelijkertijd voelde en beleefde ik de vele mogelijkheden van deze training, zeker ook voor onze forensische patiënten. Als vaardigheidstrainer ben ik met de deelnemers aan de slag om hen op alle levensgebieden te laten oefenen met (communicatie)vaardigheden, zodat ze beter voorbereid zijn op hun terugkeer in de maatschappij. Aangezien elke persoon, dus ook elke TBS’er, verschillend is, is behandeling op maat van groot belang. Wanneer een deelnemer zich persoonlijk aangesproken voelt, geraakt voelt, staat hij meer open voor verandering en bewustwording.
De deelnemers waarmee ik met de VRAPT heb gewerkt, hebben al een (soms vele jaren lang) behandeltraject achter de rug. De VRAPT echter is weer iets nieuws, echter scepsis bleef bij aanvang.
Na ongeveer de helft van de training wordt het meer persoonlijk en interactief. De eigen inbreng van de deelnemer en de opgebouwde werkrelatie spannen nauw samen. Deelnemers zeggen bijvoorbeeld, dat het “veel meer binnen komt”. Ze staan echt even in een andere wereld en worden persoonlijk aangesproken. “Hè hè, eindelijk gaat het eens over mij”.
In een rollenspel moet je voorstellen hoe een situatie kan zijn, in de VR sta je er even midden in.
Enkele voorbeelden:
- Een deelnemer (die weinig computerervaring heeft) zit werkelijk met open mond om zich heen te kijken toen hij voor het eerst de VR bril op had. Was hier zeer van onder de indruk, “wat is dit echt zeg!”.
- Een deelnemer, stoer voorkomen, zegt van te voren dat wanneer een vrouw hem uitscheldt, hem dit echt niets doet. Terwijl dit tijdens een sessie gebeurt, laat de deelnemer toch een wat verhoogde hartslag zien, echter pas na enkele minuten. Het was voor hem een eyeopener om zich te realiseren, dat hij dan toch wel spanningen oploopt, die hij vervolgens op een later tijdstip “kwijt” moet, terwijl het dan lijkt alsof hij op dat latere moment “vanuit het niets” boos wordt op iemand.
- Een deelnemer krijgt bij het alleen maar zien van een geüniformeerde persoon al een snel verhoogde hartslag. Maakt niet uit of deze persoon heel vriendelijk kijkt, neutraal of boos. Betrokkene realiseerde zich hierdoor dat hij “nooit normaal op een politieagent zal reageren”.
- Een deelnemer heeft stukje bij beetje tijdens de training geleerd om zijn gevoel meer toe te laten. En is zich bewust geworden van de relatie gevoel – gedrag. Wat er gebeurt tijdens de interactieve sessies, besproken in combinatie met het sociale informatieverwerkingsmodel, ervaren trainer en deelnemer beide als zeer zinvol.
- Een deelnemer geeft aan dat hij zich na afloop van de training veel meer bewust is van wat er in zijn lijf omgaat én hoe hij zelf (toch) invloed heeft om daar mee (te leren) gaan.
- Het mooie van VRAPT is, dat bewustwording zoveel groter wordt, waardoor de deelnemer echt het gevoel krijgt meer autonomie te krijgen over zijn behandeling. Zelf invloed hebben op je leven is zó belangrijk en wordt door hulpverleners soms onderschat. VRAPT draagt echt bij tot meer bewustwording, dat het “om jou” gaat.
